Inwestor długo szukał projektu domu rodzinnego. Nie podobały mu się gotowe projekty, chciał domu nietypowego. Wybór padł na projekt autorstwa arch. Marka Perkowskiego. Jest to nie tylko niezwykle urozmaicony obiekt, lecz także wymagający fachowców i firm z dużym doświadczeniem. Rodzinne firmy wykonawcze sprostały temu wyzwaniu.
Widok dachu z okapem bez rynny i z rynna z obróbkami na rąbek
Projekt:
• Biuro usług projektowych arch. Marek Perkowski, Słupsk
Wykonawca dachu i prac blacharskich na elewacji:
• Henryk Tabor i Synowie, Lębork
Rodzinna firma z 30—letnim doświadczeniem w blacharstwie budowlanym.
• Tomaszczyk i Synowie, Lębork
W branży blacharskiej od czwartego pokolenia (prace na dachach rozpoczął pradziadek obecnego właściciela firmy). Większość pracowników firmy to rodzina.
Szefowie obu firm są uczestnikami programu RHEINZINK Blacharz Jakości.
Biorąc pod uwagę położenie budynku w nadmorskiej strefie klimatycznej, gwarancja na trwałość materiału i szczelność dachu miały w tym przedsięwzięciu znaczenie zasadnicze.
Kosz
Obiekt
Dwukondygnacyjny budynek w Przewłoce z racji swojego położenia narażony jest na skrajne warunki atmosferyczne. Inwestycję rozpoczęto w maju 2008 roku i już na etapie planowania wykluczono rozwiązania „substytutowe”, uznane za tanie, ale nietrwałe: wszystkie materiały zastosowane w realizacji (nie tylko na dachu) były dobierane według trwałości: drewno, klinkier, tynk mineralny i szkło. Biuro projektowe arch. Marka Perkowskiego ze Słupska na pokrycie dachu zaproponowało inwestorowi blachę cynkowo-tytanową RHEINZINK w wersji „szaro-niebieska patynapro”, odpowiadającą certyfikatowi „Quality Zink”. Blacha cynkowo-tytanowa należy do materiałów długowiecznych (trwałość nawet do 100 lat), jest odporna na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych i nagłe zmiany temperatury.
Dach przed wykonaniem kalenicy na zasuwkę, kominy czekają na wykończenie
Dach – materiały
Dachy z tytan-cynku mogą być wykonane jako konstrukcje wentylowane lub niewentylowane, lecz zawsze układane na pełnym deskowaniu lub płycie OSB. Rąbek stojący może być wykonany od pochylenia dachu 5°, przy czym typowe pochylenie dachu wynosi od 7° do 25° – takie są wytyczne. W praktyce architekt podniósł poprzeczkę wyżej: w konstrukcji dachu ilość prostych połaci wynosi trochę więcej niż połowa łącznej powierzchni, a pozostała część to łuki, których konstrukcje wykonano z drewna i płyty OSB.
Komin klinkierowy z czapą
Układ warstw pod pokryciem na dachu przedstawia się następująco: krokwie, wiatroizolacja, kontrłaty na krokwiach, pełne deskowanie, warstwa maty strukturalnej Dörken. Na tak przygotowanym podłożu dekarze układali blachę RHEINZINK o grubości 0,7 mm na podwójny rąbek stojący. Blacha jest mocowana do połaci za pomocą haftrów (żabek). Do formowania pasów z blachy – szarów i zamykania profilów blacharze używali giętarki i profilarki do rąbka.
Duża połać dachu wymagała zastosowania rynny leżącej, co było zamysłem architekta. Wiatrownica została wykończona na rąbek
Zastosowano typowe dla tego rodzaju pokrycia rozwiązanie wentylacyjne, czyli tzw. „zimny dach”. Wlot powietrza umieszczony jest pod rynną i przykryty siatką wentylacyjną. Powietrze pod wpływem siły grawitacji uchodzi przez pięciocentymetrową szczelinę w kalenicy i nieustannie wentyluje dach.
Przy rynnie leżącej wylot do rury należało wykonać tradycyjnie z użyciem lutowania miękkiego
Rynny lutowane
Przy takich obiektach zastosowanie „rynien z marketu” mija się z celem – ilość nietypowych narożników, konieczność dodatkowego odwodnienia połaci, wytrzymałość na obciążenia śniegiem i lodem, a przede wszystkim szczelność, jednoznacznie wskazywały na rynny metalowe. Zastosowano rynny systemowe RHEINZINK o przekroju 153 mm, które zamocowane zostały na połaciowych hakach rynnowych (nakrokwiowych). Rury spustowe o przekroju 100 mm zamocowano na standardowe obejmy.
Wzorcowa obróbka komina murowanego
Duża połać dachu wymagała zastosowania rynny leżącej, co było nie tylko koniecznością, ale i zamysłem architekta. Rury spustowe tej części odwodnienia zostały wpuszczone w fasadę budynku, obrobione styropianem i ukryte pod elewacją. Ciekawostką jest także fakt, że część okapów została wypuszczona poza obrys budynku i nie przewidywała odwodnienia.
Gotowy komin wentylacyjny
Bez odprysków i uszkodzeń
Wykonawca dachu napotkał tu duże wyzwania techniczne, musiał bowiem wykonać trudne połączenia płaszczyzn dachowych w łuku, obudowie i obróbek kominów. Jako światowy przyjęto układanie wstępnie wyprofilowanych pasów podwójnego rąbka stojącego o wysokości rąbka ok. 25 mm. Jak już wspomniano, prawie połowę dachu stanowiły powierzchnie zaokrąglone, wklęsłe i wypukłe.
Narożnik okapu z wlotem wentylacyjnym
Dla blachy RHEINZINK nie stanowiło to problemu: można ją zaginać, giąć rolkowo, zwijać, rozklepywać, wklepywać, wyciągać, tłoczyć i wyoblać. To wszystko bez obaw o odpryski czy mikrouszkodzenia. Warunkiem prawidłowego wykonania robót blacharskich na tej budowie było oczywiście używanie profesjonalnych maszyn i profesjonalnego sprzętu – bez tego pomysł z „okrągłościami” byłby niemożliwy. W części łukowej połaci dachowej zamontowano okna dachowe firmy Fakro, które łączone były obróbkami na wymiar z patynowanej blachy RHEINZINK.
Poprawnie wykonana obróbka kalenicy na rąbek stojący
Obróbki komina
Futurystyczne kształty kominów były największą atrakcją (i wyzwaniem dla wykonawców) tego projektu. O ile z kominami klinkierowymi nie było większego problemu, o tyle łukowate kominy wentylacyjne trzeba było umiejętnie zaplanować, a później wykonać obróbki zgodnie z rysunkiem. Wyzwaniem pierwszym był ich wymiar (dla większości maszyn profilujących rąbek minimalny łuk w podstawie wynosi 60 cm), po drugie – nie mogło być mowy o perforowaniu obróbek czy stosowaniu mas uszczelniających. Mimo, że dla tych kominów było to niewiele ponad 50 cm, a rysunek obróbek nie należał do najłatwiejszych, wszystko zostało wykonane zgodnie ze sztuką blacharską.
Obróbka parapetu na okrągło wykonana metodą klejenia na Enkolit
Pasy podrynnowe i wiatrownice na rąbek
Krawędzie dachu, będące elementami ekspresji architektonicznej zostały wykonane ręcznie w technice pojedynczego rąbka stojącego. Oprócz wysokiej wartości estetycznej te detale dachu nie będą potrzebowały konserwacji, nawiązując przy okazji do całości obiektu, w którym cały dach i elewacje zostały wykonane w technologii rąbka.
Podbitka i przejście na elewację z tytan-cynku. Widoczne otwory wentylacyjne
Elewacje i parapety
Opady wnikające w elementy nośne mogą powodować groźne skutki – od zawilgocenia poprzez odpryski tynku, aż do nienaprawialnej utraty nośności ścian. Dlatego umiejętnie wykonane z tytan-cynku obróbki murów, brzegów dachu, gzymsów i podokienników oferują tu niezawodną ochronę. W tym budynku półokrągłe i proste kształty parapetów zamocowano dzięki sprawdzonej technice klejenia na specjalistyczny klej Enkolit. Elewacje łączą technologię elewacji wentylowanych (drewno i tytan-cynk) z elewacją w systemie tynków mineralnych „lekka-mokra”.
