Upadek z wysokości nadal stanowi główną przyczynę wypadków w miejscu pracy. Zbyt często pracownicy nie stosują żadnych zabezpieczeń, ponieważ nie ma dostępnych punktów kotwiczenia, lub gdy takie są, uważają, że stałe punkty zaczepowe zbyt mocno ograniczają ich ruchy. Ograniczenie to można jednak pokonać za pomocą poziomego systemu linii życia, łączącego dwa lub więcej punktów kotwiczących w jeden, ciągły system umożliwiający płynne poruszanie się po całym dachu lub większej jego powierzchni. Systemy takie należy stosować zawsze, gdy nie udało się uniknąć pracy na wysokości ani zastosować środków ochrony zbiorowej.
KeeLine® – linowy system asekuracyjny
Środki ochrony indywidualnej a odpowiedzialność
Środki ochrony indywidualnej (ŚOI) to urządzenia i/lub wyposażenie przeznaczone do noszenia bądź trzymania przez pracownika w celu ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń, które mogą mieć wpływ na jego zdrowie lub bezpieczeństwo pracy.
Wśród właścicieli i zarządców budynków istnieje przeświadczenie, że wystarczy zatrudnić specjalistów i przerzucić na nich obowiązek stosowania się do zasad BHP, by uwolnić się od odpowiedzialności, gdy wystąpi wypadek. Niestety nie jest to takie oczywiste, ponieważ ŚOI to nie tylko sprzęt osobisty używany przez pracowników ale także systemy asekuracyjne, do których będzie można wpiąć linkę bezpieczeństwa łączącą szelki pracownika z konstrukcją, na której on pracuje. Jeśli takich systemów zarządca nie udostępni, to nawet najlepiej wyposażony i przeszkolony pracownik nie będzie mógł bezpiecznie prowadzić pracy, a w sytuacji wypadku właściciel lub zarządca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za dopuszczenie pracowników do pracy w miejscu, które nie jest zabezpieczone zgodnie z przepisami1).
Jak więc zabezpieczyć dach, by można było na nim bezpiecznie pracować? Wspominałem już o tym w listopadowym wydaniu DACHÓW. Najważniejsze jest przeprowadzenie oceny ryzyka i określenie sposobu bezpiecznego wykonania pracy. Ponieważ każdy dach jest inny i brak jednoznacznych wytycznych projektowych dotyczących dachów, na których nie można zastosować balustrad, nie da się podać jednego, najlepszego rozwiązania prowadzenia prac na dachu przy użyciu ŚOI. Postaram się jednak opisać ogólne zasady.
Jak rozplanować system asekuracyjny?
Na dachach płaskich do około 7–10 stopni nachylenia najbardziej niebezpiecznym miejscem jest krawędź dachu oraz występujące otwory, tj. świetliki czy klapy dymowe. Najlepiej więc zastosować obwodowy system lin asekuracyjnych do pracy w ograniczeniu2), oddalony co najmniej 2,5 m od krawędzi dachu lub system do pracy w zabezpieczeniu3) oddalony co najmniej 2 m od krawędzi dachu.
Jeśli na dachu znajduje się duża ilość świetlików czy klap dymowych wymagających serwisowania, warto rozważyć poprowadzenie systemu lin pomiędzy dwoma rzędami klap, aby umożliwić wygodny ich serwis i bezpieczne poruszanie się między nimi.
Jeśli dach nie posiada otworów lub zostały one zabezpieczone, większość specjalistów skłania się ku twierdzeniu, że wewnątrz obwodowego systemu linowego można poruszać się bez zabezpieczeń, ponieważ nie występuje tam zagrożenie upadkiem, a linią wyznaczającą strefę niebezpieczną jest obwodowy system linowy.
KeeLine® do pracy w ograniczeniu
Na dachach skośnych, do 15 stopni nachylenia dachu, można rozważyć poprowadzenie systemu linowego w kalenicy i użycie liny z urządzeniem samozaciskowym, umożliwiającym ustawienie optymalnej długości linki bezpieczeństwa. Przy jej stosowaniu, należy pamiętać o zasadzie, aby system lin asekuracyjnych zaczynać i kończyć w takiej samej odległości od szczytu dachu, co od jego krawędzi. Dzięki temu, gdyby doszło do upadku pracownika dochodzącego do krawędzi szczytowej, nie uderzy on o ziemię.
W celu zapewnienia dojścia do narożników dachu stosuje się tzw. słupki anty-wahadło. Proszę zwrócić uwagę, ze system taki wymaga dużego doświadczenia i wiedzy o systemach asekuracyjnych zarówno od projektanta, jak i od użytkownika. Nie jest to rozwiązanie polecane dla użytkowników bez doświadczenia w pracach na wysokości.
Ile osób może korzystać z systemu asekuracji linowej?
Zazwyczaj jest to 2 lub 3 użytkowników na jednym systemie linowym, w zależności od tego, czy system przeznaczony jest do pracy w ograniczeniu czy w zabezpieczeniu. Ważne jest także zapewnienie minimalnej wolnej przestrzeni upadku. Jest to odległość, jaką pokona osoba spadająca z powierzchni, na której pracowała. Na tą odległość składają się: umowny wzrost człowieka 2 m, długość linki bezpieczeństwa 2 m, długość amortyzatora po jego wydłużeniu spowodowanym upadkiem (zazwyczaj 1,2–1,5 m) oraz wolna przestrzeń bezpieczeństwa pod nogami 0,5 m. Zatem minimalna wysokość miejsca pracy, z jakiej można bezpiecznie powstrzymać upadek, to ok. 6 m.
Ponieważ temat zabezpieczeń i asekuracji na dachach jest bardzo obszerny, a normy i literatura fachowa ograniczona, w ramach działalności naszej firmy proponujemy Państwu wsparcie w wyborze najlepszego rozwiązania, dopasowanego do potrzeb użytkowników.
W następnym artykule omówię pomocnicze systemy bezpieczeństwa, których stosowanie warto rozważyć, aby dach stał się bezpiecznym miejscem pracy.
1) PN-EN 795 „Ochrona przed upadkiem z wysokości – Urządzenia kotwiczące – Wymagania i badania”.
2) Systemy do pracy w zabezpieczeniu Fall Arrest. Jest to system zaprojektowany i wykonany w taki sposób, aby bezpiecznie powstrzymać upadek pracownika/ów w sytuacji nieprzewidzianego potknięcia.
3) Systemy do pracy w ograniczeniu Restrained. Jest to system, który w każdym miejscu na dachu ogranicza dostęp pracownika na odległość mniejszą niż 0,5 m od krawędzi.
Łukasz Tkaczyk
Kee Safety Sp. z o.o.
www.keesafety.pl
Źródło: Dachy, nr (217)
