Informacje dla dekarza, cieśli, blacharza, architekta, projektanta, konserwatora i inwestora. Błędy, usterki, wilgoć i zacieki. Budowa, remonty i naprawy. Dachy płaskie, zielone i skośne. Dachówki, blachodachówki, łupek, gont, folie, papy, blachy. Konstrukcje, materiały, wykonawstwo. Więźba dachowa, drewno i prefabrykaty. Kominy i obróbki. Okna dachowe. Narzędzia i urządzenia. Izolacje i wentylacja. Informacje dla dekarza, cieśli, blacharza, architekta, projektanta, konserwatora i inwestora. Błędy, usterki, wilgoć i zacieki. Budowa, remonty i naprawy. Dachy płaskie, zielone i skośne. Dachówki, blachodachówki, łupek, gont, folie, papy, blachy. Konstrukcje, materiały, wykonawstwo. Więźba dachowa, drewno i prefabrykaty. Kominy i obróbki. Okna dachowe. Narzędzia i urządzenia. Izolacje i wentylacja.
Informacje dla dekarza, cieśli, blacharza, architekta, projektanta, konserwatora i inwestora. Błędy, usterki, wilgoć i zacieki. Budowa, remonty i naprawy. Dachy płaskie, zielone i skośne. Dachówki, blachodachówki, łupek, gont, folie, papy, blachy. Konstrukcje, materiały, wykonawstwo. Więźba dachowa, drewno i prefabrykaty. Kominy i obróbki. Okna dachowe. Narzędzia i urządzenia. Izolacje i wentylacja.

Ocena stanu technicznego kominów

Ocena: 5
6166
Dużo mówi się o potrzebie stosowania odpowiedniej cegły na kominy. O tym, że nie może
to być cegła dziurawka, wiedzą chyba wszyscy. Nie może to być też pełna cegła zwykła
o niewielkiej mrozoodporności – najlepsza jest klinkierowa. Znaczenie ma również szerokość fug między cegłami. Oto ocena stanu technicznego kominów wymurowanych ze zwykłej cegły.

Fot. 1. Kominy wysokie, widoczne uszkodzenie cegły komina bliżej okapu


Podstawą opracowania było zlecenie wspólnoty mieszkaniowej na wykonanie oceny stanu technicznego kominów znajdujących się na dachu budynku wspólnoty w Szczecinie. Kominy zostały przemurowane ok. 10 lat temu, przy okazji wymiany pokrycia dachowego.

Stan faktyczny
Odbierający roboty wykonane w 1991 r. miał jednak zastrzeżenia do jakości wykonanych usług. Pominięto fakt, że użyto nie tych materiałów, które znalazły się w specyfikacji remontu i kosztorysie, lecz tańszych. Ostatecznie roboty odebrano. Ponieważ usterki odkryto jeszcze w okresie gwarancyjnym, zażądano ich naprawy. Wykonawca wzbraniał się. Niezbędna byłą więc ocena techniczna kominów, określenie przyczyny ich zniszczenia oraz podanie sposobu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji budynku.

Budynek położony jest w Szczecinie przy ul. Sikorskiego. Został wybudowany w okresie międzywojennym w XX w. Dach budynku jest wysoki, więźba dachowa drewniana kryta dachówką. Kominy z cegły pełnej, wysokie, spalinowo–wentylacyjne (fot. 1, 2). Konstrukcja ścian budynku tradycyjna, wykonana z cegły pełnej na zaprawie glinianej.


Fot. 2. Komin w kalenicy – szerokie spoiny, częściowo wypłukane

Strop nad piwnicą jest ceramiczny, stropy międzypiętrowe w pokojach drewniane, a w pomieszczeniach mokrych i przedpokojach – ceramiczne. Budynek jest całkowicie podpiwniczony.

Opis uszkodzeń kominów
Pokrycie dachu zostało wykonane z dachówki karpiówki, układanej na sucho podwójnie w koronkę na folii wstępnego krycia. Nie ma większych zastrzeżeń do wykonania pokrycia dachowego z wyjątkiem miejscowego obwieszania się folii i pozostawienia poszczególnych jej pasm na zakład bez sklejenia taśmą, widać też pojedyncze rozdarcia (fot. 3).

Kominy zostały przemurowane na poziomie połaci dachowych. Trzony kominów wykonano z cegły pełnej na zaprawie cementowo–wapiennej. Podczas przeglądów kominiarskich w ciągu ostatnich dwóch lat stwierdzono:
  • pękanie i wykruszanie się cegły, szczególnie w kominach wysokich (fot. 4, 6),
  • wypłukiwanie zaprawy (fot. 7).

Fot. 4. Uszkodzona powierzchnia komina, wykruszanie się i pękanie cegły


Fot. 5. To samo, co na poprzednim zdjęciu


Fot. 6. Komin z częściowo wypłukanymi spoinami


Fot. 7. Na poddaszu na powierzchni trzonu kominowego brązowe wykwity spowodowane przez kondensat spalin

Na początku 2011 r. stwierdzono, że trzy kominy wysokie ze względu na wykruszanie się i odpadanie kawałków cegły stwarzają zagrożenie bezpiecznej eksploatacji budynku.

Komin wysoki znajdujący się na połaci szczytowej dachu klatki A groził przewróceniem się na połać dachową.

W tej sytuacji postanowiono zmniejszyć wysokość komina o ok. 0,80 m. Poza tym dokonano oględzin wszystkich kominów, zarówno w części pod dachem, jak i nad połaciami dachowymi. Przed rozebraniem zagrożonego komina dokonano jego oględzin bezpośrednio z podnośnika. Po obejrzeniu cegieł z rozebranej części komina stwierdzono:
  • kominy nie zostały wybudowane z cegły klinkierowej (w kosztorysie powykonawczym w zestawieniu materiałów figuruje cegła klinkierowa),
  • zaprawa cementowo–wapienna o zmiennej wytrzymałości, miejscami bardzo mocna, a lokalnie słaba, łatwo odspajająca i wypłukująca się,
  • część kominów na poddaszu ma na powierzchni trzonów brązowe wykwity. Jest to skutek działania kondensatu spalin na przewody kominowe niechronione wkładami ze stali nierdzewnej (fot. 7, 8),
  • wnętrze przewodów spalinowych jest mocno okopcone (fot. 9). Na powierzchni przewodów wentylacyjnych pojawiają się niewielkie ślady czarnego osadu.

Fot. 8. Na poddaszu na powierzchni trzonu kominowego brązowe wykwity spowodowane przez kondensat spalin


Fot. 9. Na najbardziej uszkodzony komin z góry. Komin skrajny (spalinowy) wewnątrz przewodu okopcony. Na zewnątrz uszkodzenia ściany

W protokole odbioru po remoncie w 1991 r. komisja oceniła jakość wykonania robót budowlanych dachu na dostateczny. Roboty zostały jednak odebrane bez uwzględnienia stanu przewodów kominowych (fot. 10).

Wykonawca dostarczył certyfikaty na dachówkę, membranę dachową, włókninę paroprzepuszczalną i drewno. Nie dostarczono natomiast certyfikatów na cegłę, z której wybudowano kominy, na cement i wapno.


Fot. 10. Wnętrze przewodu wentylacyjnego – widoczne niewielkie okopcenia


Fot. 11. Gruz z rozebranego komina - widoczne bloki kilku cegieł spojone mocną zaprawą

Wnioski
  • Cegła, z której wybudowano kominy nie jest cegłą klinkierową. Co za tym idzie, ma ona mniejszą odporność na działanie czynników chemicznych i fizycznych oraz działanie kondensatu spalin.
  • Uszkodzenia cegieł występują na zewnątrz kominów, a nie wewnątrz przewodów. Przyczyną uszkodzeń jest słaba mrozoodporność, działanie kondensatu może stanowić czynnik dodatkowy.
  • Komisja oceniła poziom jakości robót jako dostateczny. Podczas przeglądu nie zauważono znaczących usterek dotyczących pokrycia dachowego. Można domniemywać, że ocenę zaniżyła jakość kominów. Potwierdzają to:
             – odebranie robót bez uwzględnienia stanu przewodów kominowych,
             – pośrednio niedostarczenie certyfikatów na cegłę, cement i wapno.
  • Należy dokonać dokładnego przeglądu wszystkich kominów z podnośnika i podjąć indywidualną decyzję co do sposobu ich naprawy.
  • Należy bezwzględnie obniżyć wysokość dwóch uszkodzonych kominów.
  • Należy bezwzględnie nakazać wszystkim użytkownikom kotłów niskotemperaturowych zamontowanie wkładów ze stali nierdzewnej.
  • Na dachu brak jest ław kominiarskich, co utrudnia kontrolę stanu technicznego kominów – należy je zamontować.
Literatura
Rainer Oswald, Ruth Abel, Wady i usterki w budynkach, Instalator Polski, Warszawa 2000.
„Warunki techniczne wykonania i odbioru robot budowlano – montażowych”, t. I, cz. 1, 2, 3, 4. Arkady, Warszawa 1990.
Kaczkowska Anna, Podstawy kominiarstwa. Wydawnictwo KaBe, Krosno 2008.


Opracował: inż. Jacek Włodarczyk

Źródło: Dachy, nr 2 (134) 2011
PODZIEL SIĘ:
OCEŃ: