Na dach płaski

Automat do zgrzewania modyfikowanych pap bitumicznych
fot. Heisslufttechnik Flocke

Podstawowym zadaniem hydroizolacji jest przede wszystkim ochrona przed wilgocią pomieszczeń położonych pod dachem – płaskim lub pochylonym pod niewielkim kątem. Hydroizolacje muszą stawić czoła trudnym warunkom pogodowym: opadom deszczu, śniegu, złogom lodu, silnym wiatrom, gradowi czy zmiennym temperaturom. Podobnie negatywny wpływ mają porastające wilgotne pokrycie algi czy szlam, jaki zbiera się na dachu w miejscach zastoin wody i potem zasycha, tworząc twardą skorupę. Trzeba też pamiętać, że po dachach płaskich i lekko pochylonych chodzi się w celu wykonania napraw świetlików, rur wentylacyjnych, wentylatorów itd.

Zgrzewanie styków na podstawie świetlika
fot. Heisslufttechnik Flocke

Projektowanie
Dach, który ma pełnić swe funkcje przez długie lata, musi zostać odpowiednio zaprojektowany.  Dotyczy to wszystkich jego składników: konstrukcji, podłoża pod hydroizolację, paraizolacji i ocieplenia.

Podłoża mogą być wykonane z:

• betonu wylewanego na miejscu budowy,
• betonu prefabrykowanego,
• blachy trapezowej,
• deskowania drewnianego,
• deskowania z płyt drewnopochodnych.

Powierzchnia konstrukcji nośnej musi być przygotowana pod wszystkie warstwy hydroizolacji. Projektant musi więc uwzględnić ten wymóg przy specyfikowaniu. Wykonawca powinien zaś sprawdzić, czy zestaw zaproponowany przez projektanta nadaje się do zastosowania danej hydroizolacji.

W zależności od składu konieczne może być zagruntowanie podłoża lub ułożenie warstwy separacyjnej i wyrównującej. Zasadniczo na konstrukcję nośną kładzie się paroizolację (wyjątkiem jest ocieplenie ze szkła piankowego), a na niej ocieplenie.

Papy bitumiczne
Do niedawna uważano, że hydroizolacje dachu płaskiego wykonywać należy w wersji kilkuwarstwowej. Nowoczesne modyfikowane polimerowe papy termozgrzewalne umożliwiają układanie tylko jednej warstwy pokrycia, podobnie jak z powłok z tworzyw sztucznych. Papy niemodyfikowane stosować należy jedynie jako warstwy spodnie. Klei się je gorącym lepikiem. Na warstwy wierzchnie stosuje się dzisiaj niemal wyłącznie termozgrzewalne papy polimerowe, plastomerowe lub elastomerowe. Jeśli papę plastomerową łączy się z inną, wyprodukowaną z odmiennego bitumu, mogą wystąpić problemy ze zgodnością produktów. Natomiast nie ma takich kłopotów w przypadku pap elastomerowych.

Uwaga na zasady układania
W przeciwieństwie do pap, dachowe powłoki z tworzyw sztucznych układa się tylko w pojedynczych warstwach. Każdy producent hydroizolacji oferuje dokładne instrukcje obróbki materiału. Swoją pomoc wytwórcy proponują już na etapie projektowania.

Zawsze sprawdzać należy kompatybilność istniejącego podłoża z planowaną do ułożenia hydroizolacją. Dotyczy to zwłaszcza remontowanych starych dachów, pokrytych papami bitumicznymi.

W żadnym wypadku nie wolno ze sobą łączyć powłok z tworzyw sztucznych o różnej specyfikacji surowcowej. Może to być przyczyną poważnych szkód, chyba że producent pisemnie gwarantuje taką możliwość. Przy stosowaniu powłok z tworzyw sztucznych, również przy okazji remontów, uważać trzeba również na różne wartości współczynników oporu dyfuzyjnego pary wodnej. Im współczynnik jest niższy, tym łatwiej wilgoć z podłoża wydostanie się na zewnątrz.

Powłoki te układa się luźno i mocuje mechanicznie do podłoża, ewentualnie zabezpiecza się balastem. Według danych producentów niektóre wyroby można także na całej powierzchni kleić.

Przy klejeniu powłoki do ocieplenia należy zachować najdalej posunięta staranność i dokładność, ponieważ bardzo trudno jest potem poprawić ułożenie hydroizolacji – nie da się jej oderwać od ocieplenia tak, aby materiały nie przywarły do siebie.

Na skomplikowane kształty
Płynne folie służą do wykonywania bezszwowych hydroizolacji. Używany do tych celów wcześniej lepik na zimno lub na gorąco dzisiaj już jest rozwiązaniem anachronicznym. Wzbogacone dodatkiem elastomerów masy bitumiczne nakładane na zimno można natomiast z powodzeniem stosować do lokalnego uszczelniania funkcjonalnych jeszcze pap.

Masy można stosować z wkładkami lub bez nich; zdecydowanie lepiej sprawdzają się warianty z wkładkami.

Jeśli nieuzbrojoną płynną folię zaaplikuje się na podłoże, do którego ma się ona mocno przyczepić – co dotyczy nie tylko remontów – wskutek ruchów budowli może ona nad fugami pękać. Zależy to od wielkości rys i od liczby cykli.

Po uzbrojeniu płynnej folii wkładką poliestrową rozciągliwość hydroizolacji zmniejszy się z ok. 200 do 50%, ale wzrośnie za to wytrzymałość na zrywanie (z ok. 2,5 N/mm2 do ok. 8 N/mm²). Oznacza to, że minimalna przyczepność pokrycia do niemal wszystkich podłoży zostanie kilkakrotnie przekroczona (dla podłoża betonowego wymagana jest wytrzymałość na zrywanie min. 1,5 kN/mm²).

W przypadku pojawienia się niespodziewanych pęknięć w podłożu i jego ruchów prędzej dojdzie do odspojenia się hydroizolacji w obszarach brzegowych niż do jej rozerwania nad pęknięciem czy fugą, ponieważ postępujące odspajanie powłoki jeszcze bardziej powiększa swobodę jej ruchu.

Płynne folie umożliwiają uszczelnienie wszelkich, nawet najbardziej skomplikowanych połączeń z wystającymi z połaci elementami.

W porównaniu z jednowarstwową hydroizolacją z termozgrzewalnej papy elastomerowej czy powłoki z tworzywa sztucznego koszty płynnej folii są wprawdzie wyższe, ale tylko w odniesieniu do połaci całkowicie płaskiej lub tylko z nielicznymi załamaniami, przełomami itp. Gdy dach komplikuje się, różnica ta znacznie się zmniejsza.

Można też oczywiście cały dach pokryć papą termozgrzewalną, a skomplikowane połączenia uszczelnić płynną folią zbrojoną włókniną.
 

Dach poddany renowacji emulsją bitumiczną
fot. Ireneusz Tkaczyk

Procesy starzeniowe
Dla długotrwałej skuteczności hydroizolacji znaczenie ma odporność na procesy starzeniowe zastosowanych materiałów. Producenci powinni podawać jasne informacje na temat wytrzymałości swoich produktów w czasie.

Na dachy przemysłowe należy wybierać rozwiązania nie najtańsze, lecz najlepsze pod względem technicznym – w ostatecznym rozrachunku ono okaże się najtańsze.