Kauczukowy dach szkoły

Stare pokrycie z papy: spękane i nieszczelne, odpadający tynk z kominów

Płaski dach szkoły w miejscowości Skarszewy (kilkanaście kilometrów od Starogardu Gdańskiego) składa się z kilku połaci i jest typowy dla obiektów użyteczności publicznej z przełomu lat 60. i 70. Powierzchnia dachu wynosi ok. 2000 m².


Narażony na niszczące działanie warunków atmosferycznych znajdował się już w opłakanym stanie. Stara papa nie zapewniała odpowiedniej szczelności, zaś obróbki blacharskie z blachy ocynkowanej całkowicie przerdzewiały. Remont dachu był jednym z elementów kompleksowego remontu szkoły. Dyrekcja zaplanowała kompletną termomodernizację, bo po ociepleniu dachu i wymianie wszystkich okien przyjdzie także pora na ocieplenie ścian.


Połączenie połaci z podstawą komina


Odstające i skorodowane obróbki blacharskie


Woda stojąca w korytach zlewowych

Kauczukowy dach
Folia EPDM dostępna jest w rolkach o różnej grubości, nawet od 2 mm. Jednak ta używana przez firmę „Emil” ma grubość 12 mm i praktycznie same zalety. W odróżnieniu od papy membrana EPDM nie wymaga układania dwóch warstw hydroizolacji. Wysoki jest też komfort pracy oraz oszczędność czasu.
Folia EPDM jest paroprzepuszczalna i nie wymaga specjalnej wentylacji. No i co najważniejsze dla każdego dachu – jest absolutnie szczelna. Kauczuk jest sprawdzonym materiałem wodoszczelnym. Ma też inną zaletę: jest elastyczny. Jego wydłużenie sięga 400%, co umożliwia poruszanie się budynku bez zagrożenia dla pokrycia dachowego.


Attyka przygotowana do układania pokrycia

Producent udziela 10 lat standardowej gwarancji, jednak kauczukowa mata praktycznie nie starzeje się i bez konserwacji ma szansę wytrzymać na dachu nawet kilkadziesiąt lat. Powinna też sprawdzić się w naszym klimacie, bo odporność termiczna wynosi od –50 do +200°C.

Podłoże pod membranę powinno być suche i czyste, bez większych kamieni czy ułamków skalnych lub betonowych; można ją kłaść w temperaturze do -5°C. Stare pokrycie z papy może zostać pod EPDM, ale trzeba je wtedy dokładnie wyczyścić i osuszyć lub po prostu zerwać.


Stare pokrycie czyste i suche. Czerwone linie wyznaczają krawędzie pasm nowej powłoki

Zakres wykorzystania EPDM w budownictwie jest szeroki. Nadaje się nie tylko na dachy płaskie, ale też do coraz popularniejszych dachów zielonych, tarasów, fasad budynków, basenów i oczek wodnych, a także do izolacji fundamentów i garaży podziemnych.

Zgrzewarka jakich mało
Zgrzewarka na gorące powietrze do wulkanizowania EPDM jest autorskim, opatentowanym pomysłem firmy „Emil”. Prezentuje się imponująco: linia do zgrzewania folii liczy 60 m długości i sięga od ściany do ściany hali zakładu produkcyjnego. Pozwala na przygotowanie plandeki o maksymalnym rozmiarze 60 × 20 m, którą teoretycznie można pokryć za jednym zamachem niemały dach.


Zgrzewanie membrany w hali

Wiadomo, że miejsca łączenia powłoki to najsłabsze punkty pokrycia dachu. Jednak zgrzew typu hot bonding nie jest klejony, lecz wulkanizowany na gorąco. Dzięki temu zachowuje on takie same właściwości jak materiał bazowy.


Cała linia do wulkanizowania ma 60 m długości

Dach na miarę
Aby powstał dach z EPDM, konieczne są następujące etapy prac:

1. Sporządzenie projektu. W tym celu trzeba wykonać dokładne pomiary na placu budowy i sprawdzić plan architektoniczny.
2. Prefabrykacja w warsztacie. Zgodnie z projektem zwoje są przycinane i łączone w jedną całą plandekę uszczelniającą.
3. Montaż miejsc przenikania. Następnie w warsztacie wykonuje się wulkanizację narożników dla kominów, wywietrzników itp.
4. Dostawa gotowej plandeki na plac budowy. Plandekę dostarcza się zwiniętą, opakowaną, wraz z planem układania oraz umieszcza na dachu we wcześniej wyznaczonym miejscu (nie w dowolnym, ponieważ rozkładanie membrany powinno odbywać się w określonej kolejności; w dodatku same zwoje materiału niemało ważą i bez pomocy dźwigu raczej trudno je przemieścić).
5. Układanie plandeki. Plandeka rozwijana jest z określonego miejsca na dachu i dokładnie dopasowuje się do jego kształtu.
6. Zakończenie robót. Przymocowanie plandeki z uwzględnieniem przyłączy, zakończeń i uszczelnienia wylotów i innych miejsc przenikania. W Skarszewach zamocowano ją wkręcanymi liniowo kołkami.

Taki też był przebieg prac w Skarszewach.

Dach szkoły ocieplony został styropianem. Mocowanie styropianu i maty EPDM odbywa się za pomocą specjalnych kołków, które następnie są zgrzewane.


Ocieplenie z płyt styropianowych, przymocowanych do podłoża kołkami

Membrana trafia na dach w kilku zwojach, których liczba zależy od kształtu i wymiarów dachu. Powłoka jest złożona i przygotowana do rozciągnięcia na połaci. Tutaj dwie największe części liczyły 315 i 215 m2 i ważyły odpowiednio 372 i 254 kg. Do tego doszły mniejsze zwoje, przeznaczone na pozostałe połacie, wynikające z architektury dachu. Same zgrzewy są na tyle mocne i szczelne, że nie wniknie pod nie woda deszczowa ani topniejący śnieg.


Membrana na dachu, jeszcze niezamocowana we wszystkich miejscach

Co ciekawe, typowe elementy obróbek wywietrzników czy kominów w miejscu połączenia z dachem wykonane są również z EPDM. Narożniki te przyklejane są klejem i uszczelniane silikonem na ułożonej powłoce rozciągniętą na połaci.

Zanim mata trafi na dach, koniecznie trzeba usunąć stare obróbki blacharskie z ogniomurów i z dachu, ponieważ mogłyby one porozcinać powłokę.


Gotowe pokrycie. Wytrzyma bez remontów co najmniej kilkanaście lat

Przygotowanie ogniomurów na szkole w Skarszewach połączone było z pracami murarskimi i dlatego potrzebna była dobra pogoda. Potem trzeba było się zająć rynnami (dach jest odwadniany w sposób tradycyjny – woda po pochylonej połaci spływa do rynien i rur). Ponieważ dach ocieplony został styropianem, w rezultacie podniósł się o 10 cm. O tyle wyżej należało też zamocować rynny.


Zbliżenie szczytu – membrana wywinięta na attykę,

Rynny i opierzenia z blachy powlekanej zostały przygotowane w zakładzie „Emil”. Ułożone w stosy w szkolnych szatniach musiały odczekać swoje, zanim pogoda pozwoliła na rozpoczęcie prac. Wreszcie nadszedł długo oczekiwany finał i obróbki blacharskie można było przypiąć do ogniomurów.

Dach nie będzie wymagał remontu co najmniej przez najbliższe kilkanaście lat.

Emil Szczepański