Przedmiotem ekspertyzy budowlano-mykologicznej były roboty budowlane wykonane w ramach remontu dachu i kominów budynku mieszkalnego. W ekspertyzie oceniono poziom wykonania robót budowlanych remontu dachu i przebudowy kominów.
Dokonano porównania ilości robót wykonanych z przedmiarem robót zawartym w kosztorysie. Opracowanie zawiera ocenę zgodności materiałów użytych podczas remontu do przyjętych w kosztorysie, podano także przyczyny powstania porażenia biologicznego desek poszycia dachu.
Fot. 1. Pochyła część dachu z dachówki karpiówki, widok od podwórka. Zaśmiecona rynna. Obróbka blacharska wykonana razem z częścią pochyłą dachu
Badanym obiektem był budynek mieszkalny, wielorodzinny, zlokalizowany w Szczecinie, wybudowany na przełomie XIX i XX w. Budynek ma cztery kondygnacje i nieużytkowe poddasze, częściowo adaptowane na pomieszczenia mieszkalne. Jest całkowicie podpiwniczony, wybudowany w technologii tradycyjnej z dachem płaskim pulpitowym, krytym papą układaną na deskowaniu. Od podwórka znajduje się część pochyła dachu kryta dachówką karpiówką. Więźba dachowa ciesielska. Kominy z cegły pełnej, murowane, z przewodami wentylacyjnymi dymowymi oraz spalinowymi.
Fot. 2. Nierówne spoiny tronu kominowego, zaprawa cementowa, brak czapki
Zakres robót zawarty w kosztorysie zaakceptowanym przez przewodniczącego wspólnoty mieszkaniowej polegał na:
- rozebraniu kominów i wymurowaniu nowych z cegły klinkierowej,
- wymianie deskowania w 80%,
- wymianie pokrycia papowego,
- wykonaniu nowych obróbek blacharskich z blachy cynkowo-tytanowej.
Do robót przystąpiono późną jesienią 2012 r.
Fot. 3. Pobrudzona zaprawą cegła, wysolenia, zacieki kominów, zaprawa cementowa
Obmiar wykonanych robót
W ramach oględzin dokonano pomiarów ilości wykonanych robót i zestawiono je z obmiarami robót znajdującymi się w kosztorysie wykonanym przez firmę wykonawczą.
Okazało się, że obmiar robót w kosztorysie został znacznie zawyżony. Nie zamieszczono w nim poszczególnych składowych przedmiaru, co nie pozwala na ocenę przyczyn powstania różnic. Ponadto nie wykonano niektórych prac ujętych w kosztorysie, jak np. obróbek blacharskich z blachy cynkowo-tytanowej (blachę zastąpiono papą – tak było przy trzonach kominów i na murkach ogniowych).
Fot. 4. Pobrudzony trzon komina, beton czapki kominowej z ubytkami
Ocena wykonanych prac
Rozebranie kominów i wymurowanie nowych z cegły klinkierowej
W kosztorysie przyjęto cegłę klinkierową elewacyjną w cenie 4,40 PLN/szt. Wykonawca nie dostarczył certyfikatów cegły, do czego jest zobowiązany przepisami.
Fot. 5. Ścianki wewnętrzne komina z innych elementów ceramicznych niż cegły, brak przewiązań ścianki wewnętrznej z zewnętrzną. Niedokończona czapka kominowa
Ocenę cegły wbudowanej w kominy dokonano na podstawie oględzin. Trzony kominowe zostały wybudowane z materiału ceramicznego, który nie posiada cech cegły klinkierowej.
Fot. 6. Nierówno zatarta zaprawa (strupy). Ubytki spoin zaprawy
Kominy wykonane bardzo niestarannie, spoiny pomiędzy cegłami są nierównej grubości i nierówno wypełnione zaprawą. Powierzchnie tronów kominowych były zabrudzone zaprawą, widać było zacieki, wysolenia.
Spoiny zastały wykonane z zaprawy cementowej, a nie murarskiej z trasem, jak deklarował w kosztorysie wykonawca.
Fot. 7. Nieszczelnie połączenie starej części trzonu kominowego z nową (ponad połacią dachową)
Przewody kominowe: w przewodach zostały użyte elementy ceramiczne inne niż cegły, ścianki poprzeczne (oddzielające przewody) powinny być przewiązane ze ścianami zewnętrznymi – nie było tak. Wewnątrz przewodów zaprawa powinna być zatarta gładko i nie powinno być „strupów”. Spoiny poziome i pionowe powinny być dokładnie wypełnione. Połączenia przewodów starej części komina z nową na poziomie belek więźby dachowej powinny być szczelne.
Fot. 8. Pozostawiona skorodowana abiotycznie część komina (pod dachem
Wymiana deskowania
Po demontażu papy deskowanie powinno być poddane oględzinom, w wyniku których zostałby ustalony zakres wymiany wynikający z wymagań technicznych. Zamiast tego już w kosztorysie zadeklarowano wymianę 80% deskowania, czyli 270 m² wg obmiaru wykonawcy. Ekspertyza wykazała, że w rzeczywistości wymieniono 5,38 m².
Nowe deskowanie zostało wykonane nieprawidłowo, z mokrych desek, niezabezpieczonych przeciw korozji biologicznej. Pozostawiono deski uszkodzone mechanicznie, popękane i porażone biologicznie.
Fot. 9. Uzupełnione deskowanie jest nieciągłe, nie ma zabezpieczenia przeciw korozji biologicznej
Wymiana pokrycia papowego
Papa stosowana do pokrycia dachowego deskowanego powinna być przystosowana do układania na podłożu z desek. Zabrania się bezpośredniego zgrzewania papy na poszycie drewniane – trzeba ją mocować mechanicznie. Na dachach niestabilnych wymiarowo zaleca się stosowanie pap polimerowo–asfaltowych na włókninie poliestrowej modyfikowanej. W wyniku oględzin stwierdzono pęknięcia papy, co świadczy o nieodpowiednim doborze papy.
Wzdłuż krawędzi dachu, nad ścianą frontową budynku papa została miejscowo przybita gwoździami.
Papa nie została właściwie ułożona, brak przetopów. W dowolnym miejscu można ją oderwać rękoma. Nie zapewnia to szczelności pokrycia dachu.
Fot. 10. Uzupełnienie deskowania bez zabezpieczenia przeciw korozji biologicznej – porażone pleśnią
Podobnie jak w przypadku cegieł na kominy, wykonawca nie dostarczył certyfikatów papy, do czego jest zobowiązany przepisami.
Obróbki z papy na trzonach kominów i murkach ogniowych
Wykonane nieprawidłowo, niezgodnie z instrukcją układania papy, bez izoklinów, narożniki trzonów kominowych nie są odpowiednio zabezpieczone pasami papy.
Trzony kominów zostały pobrudzone środkiem gruntującym. Obróbki wykonane z papy na ogniomurach dają się oderwać rękami.
Fot. 11. Porażenie biologiczne deskowania korozji biologicznej
Identyfikacja porażeń
Występujące na deskach poszycia dachowego porażenia biologiczne zidentyfikowano metodą makroskopową jako grzyby pleśniowe należące do podgromad workowców (Ascomycetes) lub grzybów niedoskonałych (Deutetomycetes). Przyczyną porażenia drewna jest wbudowanie mokrych i niezabezpieczonych przed korozją biologiczną desek.
Fot. 12. Uszkodzenie mechaniczne deskowania, widać papę
Wnioski
Stwierdzono duże rozbieżności w ilościach robót deklarowanych w kosztorysie i wykonanych (różnica pomiędzy ilością przyjętą w kosztorysie, a wykonaną):
- rozebranie kominów i wymurowaniu nowych z cegły klinkierowej – wykonano 1,68 m³ kominów więcej,
- wymiana deskowania – nie wykonano 265,04 m²,
- wymiana pokrycia papowego – nie wykonano 47,47 m²,
- wykonanie nowych obróbek blacharskich z blachy cynkowo-tytanowej – nie wykonano 4,41 m².
Fot. 13. Niestarannie przyklejona papa bez przetopu. Wzdłuż krawędzi frontowej dachu papa przybita miejscowo gwoździami
Roboty budowlane na dachu budynku zostały wykonane niezgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Do remontu dachu użyto materiałów niezgodnych z przeznaczeniem i o niższej jakości. Roboty remontowe nie zostały zakończone i w obecnym stanie nie nadają się do odbioru.
Literatura
1. Jerzy Karyś, Jerzy Ważny: „Ochrona budynków przed korozją biologiczną”, Arkady 2001
2. „Warunki Techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych”, Arkady 1989
3. Rozporządzenia ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 02.75.690 z 15 czerwca 2002 r.) z późniejszymi zmianami
inż. Jacek Włodarczyk
