Projektanci czy wykonawcy pracujący w jednej dziedzinie mają często zaburzoną holistyczną wizję obiektu i zawężone spojrzenie na poszczególne elementy budowlane – dachy, stropy, ściany, fundamenty. Przeważnie interesuje nas dany element bez powiązania z pozostałymi. Zatrudniając jednak nawet najlepiej znającego swoje rzemiosło dekarza nie można się skupiać wyłącznie na jego pracy, nie myśląc o powiązaniach z innymi elementami budynku.
Rys. 1. Gdyby dach wykonano z płyt wykonanych wg szkicu z rys. 2, do wnętrza hali kapałby kondensat pary wodnej
Z tego powodu zawsze jest potrzebny projekt techniczny konstrukcji, w którym jest kompleksowe rozwiązanie wszystkich elementów konstrukcyjnych. Polskie Prawo budowlane nie jest doskonałym aktem prawnym, podobnie zresztą jak niedoskonałe są władze budowlane.
Rys. 2. Budowa płyty dźwiękochłonnej. Para wodna nie ma tu ujścia
Nieporozumienie polega na tym, że architekt opracowuje projekt niezbędny władzy budowlanej, wydającej pozwolenia na budowę. Projekt taki zawiera usytuowanie budynku i zagospodarowanie posesji, rzuty, przekroje i elewacje. Mając projekt oraz zezwolenie inwestor uważa, że ma już wszystko, co jest potrzebne do wzniesienia obiektu budowlanego. Ale wg samego projektu architektonicznego nikt nie jest w stanie poprawnie wznieść obiektu. Stąd liczne błędy, a nawet wręcz zagrożenia awariami i katastrofami budowlanymi, występujące na polskich budowach.
Powyższe akapity są wstępem do właściwej treści artykułu, która wiąże się z tymi spostrzeżeniami.
W pewnym mieście mieszkańcy ulic sąsiadujących z zakładem produkcyjnym uskarżali się na bardzo głośną pracę urządzeń technicznych. Było to dokuczliwe szczególnie w nocy, kiedy jest ogólne „tło hałasu” spada – siła rzeczy lepiej słyszy się wówczas nieprzyjemne uporczywe odgłosy zakładu pracującego w trybie trzyzmianowym.
Rys. 3. Płyta dźwiękochłonna zapewniająca przepływ pary wodnej
Zgodnie z informacjami w zakresie ochrony akustycznej podanymi przez inwestora, zarówno ściany, jak i dach miały zostać obudowane płytami dźwiękochłonnymi, których produkcję już rozpoczęto. Konstrukcja płyty dźwiękochłonnej przedstawiona jest na rys. 2. Takie same płyty miały stanowić pokrycie dachu płaskiego hali produkcyjnej.
Rys. 4. Szczegół przy okapie. Płyta tłumiąca sufitowa skonstruowana jak na rys. 3 przepuszcza parę wodną. Przykryta jest ona wiatroizolacją. Para przedostaje się do warstwy wentylacyjnej i stąd do atmosfery
Jednak gdyby dach został wykonany wg projektu, wystąpiłyby kłopoty eksploatacyjne – kondensat pary wodnej kapałby z sufitu na maszyny zainstalowane we wnętrzu. Aby temu zapobiec, opracowałem inną konstrukcję płyty dachowej dźwiękochłonnej (przedstawia ją rys. 3). Budowa tej płyty umożliwia przepływ pary wodnej do pustki wentylacyjnej i stąd w sposób grawitacyjny poprzez wywietrzniki dachowe do atmosfery. W razie potrzeby na dachu można zainstalować wentylatory dachowe. Pokazuje to rys. 1.
Rys. 5. Węzeł kalenicowy. Strzałki pokazują drogę przenikania pary wodnej
Aby poprawnie wykonać taki dach, niezbędne jest opracowanie projektu technicznego konstrukcji. Dzięki temu wykonawca nie będzie zmuszony do pracy według swoich wyobrażeń, które mogą być złe, lecz według wyraźnego i czytelnego projektu. Projektant konstrukcji zanim narysuje projekt, musi dane zagadnienie wszechstronnie przeanalizować i przewidzieć skutki przyjętych rozwiązań. Jeśli następnie projekt zostanie w odpowiednim terminie przekazany wykonawcy, to ten, mając inny pogląd na sprawę i zgłaszając go, przyczynia się do dodatkowego sprawdzenia zagadnienia. Niewątpliwie zaś bardziej sprzyja temu biurko w pracowni niż warunki na budowie, gdy problem trzeba rozwiązywać na bieżąco.
Rys. 6. Szczegół przy ścianie szczytowej. Głośna hala jest wyciszona izolacją z wełny mineralnej
W prawie budowlanym nie ma zdefiniowanego pojęcia dachu płaskiego. Literatura techniczna także go nie definiuje. Mówi się o dachach spadzistych o różnych konstrukcjach ciesielskich i dachach płaskich, najczęściej o konstrukcji żelbetowej. Jedynie metoda dedukcji można wnioskować, że do dachów płaskich można zaliczyć dachy o pochyleniu połaci do 15° można zaliczać do dachów płaskich. Już powyżej 15° przy zachowaniu odpowiednich dodatkowych środków zabezpieczających dachy można kryć dachówkami przylgowymi.
Rys. 7. Szczegół stropodachu w miejscu dźwigara dachowego
Dach płaski dźwiękochłonny, o którym mowa w tytule, znajduje się na odpylni w formie hali o konstrukcji stalowej. Każda z dwóch hal zakładu miała opracowany projekt techniczny konstrukcji wraz z rysunkami warsztatowymi, a ich budowa, łącznie z wykonaniem wszystkich detali konstrukcyjnych trwała około 7 miesięcy. Hale wzniesiono ok. 6 lat temu i jak do tej pory nie ma żadnych skarg na przecieki, skraplanie się kondensatu itp.
Rys. 8. Jedna część budynku była już przykryta dachem ze względu na umieszczone tam silniki elektryczne. Tutaj należało jedynie położyć płyty dźwiękochłonne. Stąd takie wyprowadzenie wiatroizolacji – gdyby dach przeciekał (co w trakcie eksploatacji obiektu zawsze jest możliwe), to woda deszczowa spłynie po wiatroizolacji i przy ścianie zewnętrznej na posadzkę. Będzie to znak dla obsługi obiektu, że dach wymaga naprawy, lecz urządzenia techniczne we wnętrzu będą zabezpieczone
inż. Edmund Ratajczak
Expronad
Rysunki: Autor
