Lukarny to ulubiony sposób stwarzania dodatkowej przestrzeni mieszkalnej pod dachem. Zarówno w dziedzinie modernizacji starego budownictwa, jak i w nowo wznoszonych domach stanowią one urocze akcenty architektoniczne, czy to w formie okrągłej, spiczastej, ciągłej, trójkątnej czy „wolego oka”. Mimo, że budowa lukarny jest droższe od wstawienia zwykłego okna połaciowego, ten sposób doświetlenia poddasza znajduje wielu zwolenników.
Wymiana starego deskowania (deski z odstępem, widoczne na dole zdjęcia) na nowe, poprawne
Do wykonania lukarn z blachy, tak jak i do wykonania dachu niezbędna jest odpowiednia wiedza. Ponieważ lukarny są elementem skomplikowanym i ze względu na dużą ilość styków i połączeń znacznie trudniejszych niż te na połaci dachu, materiałem coraz częściej polecanym do ich wykonania jest blacha cynkowo-tytanowa RHEINZINK.
Konstrukcja
Szczególne znaczenie przy projektowaniu lukarn dachowych mają uwarunkowania konstrukcyjne wynikające z fizyki budowli. Każda lukarna komplikuje geometrię dachu – wymaga zaprojektowania i wmontowania w więźbę dachową dodatkowej konstrukcji, którą trzeba obudować i ocieplić – inaczej przez ścianki i daszek ciepło będzie uciekać z pomieszczenia.
Układ warstw wentylowanej konstrukcji dachu z wentylowaną konstrukcją nośną
i pełnym ociepleniem do wysokości krokwi:
1 – blacha RHEINZINK na podwójny rąbek stojący; 2 – warstwa rozdzielająca (mata strukturalna), konieczna przy nachyleniu dachu ≤ 15°; 3 – deskowanie gr. 24 mm/szer. maks. 160 mm albo płyta drewnopochodna BFU/OSB; 4 – przestrzeń wentylowana; 5 – izolacja termiczna; 6 – krokiew ; 7 – płyta drewnopochodna (OSB) jako letnia ochrona cieplna; 8 – paroizolacja o sd min. 2,0 m; 9 – przestrzeń instalacyjna; 10 – okładzina wewnętrzna
W odróżnieniu od profili samonośnych (np. blach trapezowych), z punktu widzenia statyki blachy łączone w systemie rąbka stojącego lub listwy układane i mocowane są na podkładach pełnych.
Podkłady te spełniają funkcje statyczne i powinny być zaprojektowane do rodzaju obciążeń – istotne znaczenie w tym wypadku ma obciążenie ssaniem wiatru. Obciążenia ssaniem wiatru opierają się w większości na pomiarach zakładających warunki występowania szkwału spotykanego raz na 50 lat, trwającego maksymalnie 2 sekundy. Pokrycie blachą RHEINZINK® na takiej konstrukcji spełnia wyłącznie funkcję okładziny.
Lukarna okrągła pod blachę
Czasami w konstrukcjach powojennych dachów można spotkać podkłady nie spełniające współczesnych norm statycznych – w takich przypadkach konieczne jest wymiana na deskowanie pełne lub płyty OSB.
Warstwy
Okładanie ścian lukarn produktami Rheinzink może być realizowane najróżniejszymi technikami blacharskimi i ich kombinacjami. Najczęściej stosowaną techniką wykonania lukarn w Polsce jest system rąbka stojącego. Zaletą takiego rozwiązania jest brak przebić przez arkusz blachy (możliwy dzięki ukrytemu zamocowaniu na haftry/łapki) oraz wykonanie jej z kilku wyprofilowanych arkuszy.
Niezależnie od formy lukarny przy jej wykonywaniu obowiązują podobne zasady i kolejność warstw, co przy układaniu dachów.
Lukarna okrągła na dachu z blachy
Na deskowaniach impregnowanych i nieimpregnowanych można zrezygnować z warstwy rozdzielającej. Jednak w przypadku płyt drzewnych lub wielkowymiarowych płyt dachowych powinno się tę strukturalną warstwę rozdzielającą (matę strukturalną) stosować – niezależnie od nachylenia dachu.
Koszty
Koszt pojedynczej lukarny zależy od wielu czynników: jej wielkości, rodzaju materiału użytego do wykonania warstw oraz sposobu wykonania poszczególnych elementów z blachy (niektóre profile mogą być prefabrykowane). Wstępny kosztorys jest przygotowywany przez wykonawcę, zawsze na podstawie projektu. (Często zdarza się, ze kosztorys jest później weryfikowany w trakcie prac, a ostateczna kwota na fakturze różni się od założonej we wstępnym kosztorysie.)
Lukarna prostokątna na rąbek ukośny pod dachówkę
Koszt wykonania podłoża (konstrukcji) pochłania prawie połowę kosztów całej lukarny. Już na tym etapie warto zainwestować w dobrego cieślę, ponieważ od jakości jego prac będzie zależała nie tylko estetyka ale i bezpieczeństwo użytkowania dachu z wbudowana lukarną.
Kolejnym wyzwaniem jest dobry blacharz, którego praca wraz z materiałem pochłonie drugą połowę kosztów. Warto zwrócić uwagę, że POPRAWNE wykonanie lukarny z blachy eliminuje wszelkie przebicia blachy i użycie silikonów (uszczelniaczy), o czym warto pamiętać, myśląc o trwałej i estetycznej lukarnie jako o wizytówce naszego domu.
Na podstawie materiałów
firmy Rheinzink Polska
